KISA OU TA DWE KONNEN SOU FONASA

Avan mwen kòmanse, mwen ta renmen prezante nou FONASA pou nou genyen yon ide jeneral sou li e apre pale nou de sèvis li bay e kisa ou ta sipoze genyen pouw ka afilye ak enstitisyon sa a e kisaw ka benefisye antanke sitwayen. Siw genyen yon patwon ki vle peye asirans sante pou ou  map montrew kòman ou kapab fè chwa sila a e si se yon obligasyon nap diw tou kòman pouw peyel. Daprè tout rechèch ke mwen fè genyen plizyè enstitisyon pansyon ak asirans lavi moun  kap bay sèvis nan peyi chili. Nòmalman depi wap travay, ou ta sipoze afilye nan 2. Youn nan nan pansyon ak asirans lavi moun. Mwen chwazi pale nou de FONASA avan mwen prezante lòt yo e montre nou ki diferans ki genyen antre yo.

FONASA (Fondo Nacional De Salud) li kreye an 1979 pa yon dekrè lwa N° 2763, li se yon enstitisyon finansyè chaje pou rezève, jere ak distribye tout lajan leta a nan sa ki gen rapò ak sante nan chili, li se youn nan fonksyon li yo pou li finanse tout sèvis sante benefisyè li yo. (se 7% taks ki rantre nan sante a).  Se kontinyatè ak administratè ki genyen tout dwa ak obligasyon pou aranje eleksyon lib moun ki pa egziste ankò SERMENA e ki bay finansman tout aksyon sante moun ki mouri SNS. FONASA se yon pati kle nan Sistema Nacional De Servicios De Salud (SNSS) e ki gen relasyon avèk pouvwa egzekitif la atrave ministè lasante. Ministè sante la pou li sipèvize ak kontwole pa Superintendencia de Salud depi premye janvye 2005.  Nap jwenn syèj sosyal li nan santiago tankou ak sèvis piblik desantralize ki gen tout direksyon rejyonal yo. Direktè nasyonal FONASA aktyèlman an rele Marcelo Mosso Gómez.

KOUVÈTI

Kouvèti a li prèske ak 13,9 milyon benefisyè. Nou bay bonis pasyèlman ak tout sèvis sante nou bay pwofesyonèl yo ak enstitisyon sante piblik oubyen prive avèk akò FONASA. Nou finansye sibvansyon moun ki pa kapab travay yo (Lisans medikal) e nou bay sèvis ak moun sa yo.

Año	Fonasa		Isapre		Otros		Población (proyección INE)
	Afiliados	% participación	Afiliados	% participación	Afiliados	% participación
1990	9 729 020	73,1	2 108 308	15,9	1 463 068	11,0	13 300 396
1995	8 637 022	59,6	3 763 649	26,0	2 094 551	14,4	14 495 222
2000	10 157 686	65,6	3 092 195	20,0	2 234 851	14,4	15 484 732
2005	11 120 094	68,0	2 660 338	16,3	2 569 549	15,7	16 349 981
2006	11 479 384	69,5	2 684 554	16,3	2 351 436	14,2	16 515 374
2015	13.256.173	73,2	3.410.487	18,8	1.432.486	7,9	18.099.146
2016	13.598.639	74,4	3.427.665	18,7	1.256.597	6,9	18.292.901

   

BENEFISYÈ YO

Rantre nan FONASA tankou benefisyè kontribitè li fèt otomatikman lè yon moun pat afilye avèk ISAPRE

Lè:

·        Tankou travayè a depann de yon moun oubyen endepandan ki genyen 7% nan lajan taks pou sante nan FONASA li depann de sistèm de previzyon sosyal ke moun nan fè. (INP O AFP).

·        Travayè ki pa gen travay stab ki resevwa sibvansyon chomaj meri a bay nan komin moun nan rete a.

·        Moun ki nan pansyon INP oubyen AFP ki genyen 7% nan kotizasyon sante FONASA oubyen ki te yon egzanp total oubyen ki te genyen yon pati kotizasyon de akò ak lwa 20.531 an

BENEFISYÈ KI PA KONTRIBITÈ FONASA YO SE:

·        Se chaj tout fanmi kontribitè yo, ki genyen ladanl timoun yo jiska 18 laj oubyen pipiti 24 ane moun kap fè etid.

·        Fanm ki ansent yo ki pa gen pwovizyon sosyal jiska 7 mwa timoun nan fèt.

·        Benefisyè pansyon asistans ki pa bon ki la lontan.

·        Moun ki genyen defisyans mantal, kèlkeswa laj ki pat janm koz Subsidio Único Familiar (SUF)

·        Moun ki koz SUF

·        Moun ki manke sekou oubyen endijan

Tout benefisyè yo plase an 4 tranch selon rantre yo.

FASON DE ATANSYON YO

Genyen de (2) tip:

·        Fason de atansyon enstitisyonèl: Se rantre nan etablisman piblik sante yo (dispansè yo, CRS, CDT, ak tout lopital piblik yo).

·        Fason lib eleksyon: Se moun ki rantre tankou pwofesyonèl yo nan etablisman sante prive yo e ki te enskri nan akò FONASA a. Lopital piblik yo ap tande moun e nan fason sa a benefiyè a ap ka chwazi sant medikal pou li ospitalize nan yon sal pansyonè. Atansyon sa a ap peye pa mezi de yon bonis atansyo n sante (Bono de Atención de Salud) valè bonis sa a li depann de nivo de enskripsyon pwofesyonèl oubyen etablisman sante kote lap pran swen. Genyen twa (3) nivo ladanl, premye a (1) se li menm ki pi ba kòb e twazyèm (3) nan ki pi chè.

PÈYMAN DE ATANSYON MEDIKAL SELON GWOUP DE AFILYASYON AK MODALITE

Grupos de afiliados Fonasa según ingresos	Modalidad de Atención Institucional (valor a pagar)	Modalidad Libre Elección (niveles de Bono de Atención de Salud)
A – Carencia de recursos o indigentes, beneficiarios PASIS, causantes de SUF	Atención gratuita	--
B – Reciben menos de un salario mínimo mensual, o entre 1 y 1,46 SMM con 3 o más cargas legales	Atención gratuita	1 - 2 - 3
C – Reciben entre 1 y 1,46 SMM sin exceder dos cargas legales, o más de 1,46 SMM con 3 o más cargas legales	Pago de 10% de la atención	1 - 2 - 3
D – Reciben más de 1,46 SMM sin exceder dos cargas legales	Pago de 20% de la atención	1 - 2 - 3